Hoe ga ik om met stress?
In 't kort:
- Stress is op zich niet negatief
- Er zijn verschillende manieren waarop stress zich uit
- Leer erop anticiperen en weet dat je om hulp kan vragen
De stap naar het hoger onderwijs zorgt voor heel wat veranderingen. Niet alleen op schoolvlak, maar ook alles daarrond: je gaat misschien op kot, woont in een nieuwe stad, staat plots in voor je eigen budgetā¦ Dat kan voor heel wat stress zorgen, zegt Vicky Feremans van de Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding aan de Universiteit Antwerpen. Als klinisch psychologe en gedragstherapeut begeleidt ze studenten die onder andere met stress kampen.
Stress is niet altijd slecht
Hoewel stress serieuze gevolgen kan hebben, wijst Vicky erop dat het niet per definitie slecht is. āAls je geen stress hebt, dan ben je misschien te nonchalant. Je hebt het nodig om goed te presteren en om te groeien. Stress is vooral niet goed als het te veel is en te lang duurt. Vaak kom ik studenten tegen bij wie dat laatste is voorgekomen.ā
Wanneer we het over stress en het hoger onderwijs hebben, denken mensen in eerste instantie meteen aan studiegerelateerde stress. āMogelijke oorzaken daarvan zijn faalangst, te veel papers of groepswerken, studiedruk, twijfels over je leerkrediet, druk van je oudersā¦ Toch gaat het veel breder dan dat. Er zijn studenten die kampen met financiĆ«le druk, ruzie met vrienden, digitale prikkels, te weinig slaap, perfectionisme, eenzaamheid, het gevoel dat ze het perfecte studentenleven moeten leidenā¦ā
Stress is vooral slecht als het te veel is en te lang duurt. Vaak kom ik studenten tegen bij wie dat laatste is voorgekomen.
De vier signalen
Die prikkels kunnen verregaande gevolgen hebben, van paniekaanvallen tot slapeloze nachten. āHet is een typische fight or flight-reactieā, zegt Vicky. Wanneer er meer stress is dan je aankan zal je op vier domeinen signalen herkennen:
- je lichaam
- gedrag
- emoties
- en/of je denken veranderen
Op lichamelijk vlak kamp je misschien met hoofdpijn, hartkloppingen of duizeligheid. Qua gedrag kan het zijn dat je minder eetlust hebt, meer alcohol drinkt, moeilijker stopt met studeren of het net gaat uitstellen. Op emotioneel vlak ben je misschien prikkelbaar of angstig en kan je agressief reageren. Tot slot is er kans dat je denken verandert. Je bent sneller verstrooid, kan je niet concentreren, piekert of je kan geen beslissingen nemen.
āHoe stress zich uit verschilt van persoon tot persoon. Het is wel belangrijk dat je signalen kan oppikken, zodat je weet dat het niet zo goed met je gaatā, legt Vicky uit.
Doorbreek de vicieuze cirkel
Er zijn heel wat zaken die je tegen stress kan doen, maar de basis is: je veerkracht trainen. āOp die manier blijft stress behapbaar. Als je gestresseerd bent, is het belangrijk dat je de spanning ontlaadt. Dat doe je door bijvoorbeeld op je ademhaling te letten en al wandelend matig intensief te bewegen. Is die stresspiek uit je lichaam, dan is het kwestie van weer op te laden. Dat kan door ontspannende of rustige dingen te doen zoals sporten, feesten, met vrienden afspreken, koken, een badje nemen of een wandeling makenā¦ā
Vraag om hulp
Aan de hogescholen en universiteiten zijn er, naast je medestudenten of docenten, verschillende mensen en instanties waar je kan aankloppen als je last hebt van stress. Aan de Universiteit Antwerpen is er bijvoorbeeld Students For Students, een project waarbij studenten een opleiding kregen om babbels te doen met medestudenten die het lastig hebben. Ook bij de Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding, waar Vicky werkt, kan je terecht. āAls studentenpsychologen zijn wij er om te luisteren naar de studenten, om vervolgens op maat te kijken hoe we kunnen helpen. Daarnaast geven we heel wat sessies over stress en workshops over bijvoorbeeld faalangst.ā